HOE CREËR JE EEN DATAGEDREVEN ORGANISATIE?

Als organisatie weet je dat je iets moeten doen met de beschikbare data, maar er is geen idee hoe of waar te beginnen. Het is een veel voorkomende vraag vanuit onze opdrachtgevers. Steeds vaker zien wij dat opdrachtgevers ook zélf in staat willen zijn om datavraagstukken op te lossen. Met een eigen team zélf de waarde uit de data halen die zij beschikbaar hebben, kortom, ze willen meer data driven worden. En om meer data driven te worden is er een gedegen data strategie nodig. Hierbij wordt er bepaald welke doelen je wil bereiken met data, welk analyse volwassenheidsniveau hierbij hoort en welke stappen ondernomen dienen te worden om dit punt te bereiken. Bij Data Science Lab ondersteunen wij organisaties bij het gehele proces van strategievorming én de uiteindelijke executie. In deze blog nemen wij jullie mee in de belangrijkste stappen in dit proces.

DATA STRATEGIE

De wens om “iets te doen met data” kom ergens vandaan. Elke organisatie heeft een bepaalde visie, strategie en doelstellingen gezet en impliciet komt daaruit de wens naar voren om waarde uit data te gaan halen. Het bepalen van een data strategie begint daarom bij het bepalen waarom je iets met data wil gaan doen.

Voortkomend uit die waarom, zal vervolgens worden bepaald wat een organisatie met de data wil gaan bereiken. Deze doelen kunnen worden uitgedrukt in acties die met data zullen worden uitgevoerd zoals optimaliseren, inzichtelijk maken of voorspellen, maar het kan ook worden uitgedrukt in bepaalde eigenschappen die er aan data zitten. Zo zal bijvoorbeeld veiligheid of betrouwbaarheid belangrijk zijn wanneer persoonsgegevens een rol spelen.

Wanneer de wat is vastgesteld, kan worden nagedacht over de hoe. Hoe gaan we ervoor zorgen dat we de gestelde doelen ook daadwerkelijk met data gaan bereiken? Bij de gekozen doelen hoort een bepaald volwassenheidsniveau van de analytics functie. In combinatie met een scan kan worden bepaald welke acties en projecten ondernomen moeten worden om op het gewenste volwassenheidsniveau te komen. Dit alles wordt vastgelegd in een zogenoemde roadmap.

De ‘waarom, hoe en wat’ tezamen vormen volgens onze aanpak een data strategie. Onderstaande visualisatie geeft dit weer.

HET ANALYTICS MATURITY MODEL

Centraal in de ontwikkeling van een data strategie staat het analytics-maturity model. Deze bestaat uit twee assen. In elke organisatie wordt in meer of mindere mate data verzameld, geanalyseerd en gerapporteerd. De mate waarin dit op een gecoördineerde en structurele manier – door de juiste professionals – gebeurt, bepaalt de volwassenheid en daarmee de mate waarin je organisatie in staat is waarde uit data te halen. Dit is de eerste as van het model. Hierin worden vijf niveaus onderscheiden ‘van traditioneel tot volledig data driven’.

Op de tweede as zijn zeven stromen te onderscheiden die op elkaar afgestemd moeten zijn om uiteindelijk het gewenste volwassenheidsniveau te bereiken. De stromen worden hieronder kort toegelicht en zijn onder te verdelen in technische stromen (welke vooral wat van harde technische skills vragen) en business stromen (welke meer van change managementvaardigheden vragen).

Dit gaat over de mate waarin data ontsloten en benaderbaar is voor de verschillende data professionals. Ook de mate van kwaliteit en diversiteit van de verschillende soorten data zijn van belang in deze stroom.
Dit gaat over de ambitie, hoeveelheid en diversiteit van de verschillende projecten die gaan over data en analytics. Afhankelijk van het volwassenheidsniveau gaat dit van dashboarding en rapportages tot geavanceerde AI-oplossingen zoals neurale netwerken.
De tooling die aan data professionals ter beschikking staat om projecten uit te voeren en in productie te kunnen nemen. Een analist die enkel Excel kan gebruiken of in één bepaalde programmeertaal kan werken omdat dat past binnen de IT-architectuur zal minder geavanceerde dataproducten opleveren dan wanneer er een keur aan talen, libraries en tools beschikbaar is.
De manier waarop de data analytics functie is ingericht speelt een belangrijke rol in de volwassenheid van een organisatie. Als men wil groeien dan is een meer structurele inrichting van deze functie van belang. Dit draait niet zozeer om centralisering van de analytics capaciteit (dit verschilt per organisatie), maar vooral om de structurele aanpak.
Dit gaat over de mate waarin het senior management de waarde van data en analytics erkent en dit ook uitdraagt in de organisatie. Is het een ver van hun bed show of zitten er binnen de organisatie enkele data evangelisten op C-level posities.
Wil je groeien in volwassenheid dan is het aantrekken, behouden en laten groeien van de juiste mix aan data professionals essentieel. Data professionals worden in dit geval breed gedefinieerd: data-analisten, -engineers, -scientists, maar ook nieuwerwetsere functies als analytics translators en data-evangelisten. Naarmate de gewenste volwassenheid groeit wordt de behoefte aan deze professionals, van junior tot senior, steeds groter.
Dit gaat over de mate waarin de business de waarde van data en analytics erkent en de mate van bereidheid om dit te gebruiken en te ondersteunen. Hieronder vallen de eindgebruikers, maar ook de mensen die zich op andere manieren moeten aanpassen aan het toenemend gebruik van data in de dagelijkse gang van zaken.
Dit niveau beschrijft een situatie waarbij er nagenoeg geen gecoördineerde aanpak bestaat om waarde uit data te halen. Er zijn weliswaar collega’s die “goed zijn met Excel” en hier en daar zal er een manager zijn die stuurt op rudimentaire rapporten, maar dat is op eigen beweging en is verre van een gecoördineerde aanpak.
Bij dit niveau ontstaat er een gedeeltelijk gecoördineerde aanpak om meer waarde uit data te halen, zij het op team- of afdelingsniveau: er wordt op sommige plekken gebruik gemaakt van specifieke analytics tools en er zijn enkele mensen die de functie van analist bekleden.
Op dit niveau begint het besef dat er waarde uit data kan worden gehaald meer te leven bij zowel het (senior) management als de business. De eerste tekenen van een organisatie-brede aanpak om dit te bewerkstelligen worden hier zichtbaar.
In deze fase is er binnen de organisatie over de hele linie te zien dat er een gecoördineerde en structurele aanpak bestaat om waarde uit data te halen. Zowel vanuit de techniek als vanuit de business worden actief bijdragen geleverd.
Op dit niveau staat een organisatie zo goed als niets meer in de weg om haar data tot in het volle potentieel te benutten: zowel business als data professionals weten elkaar feilloos te vinden om dataprojecten op te starten, uit te voeren en te implementeren.

In principe is er geen goed of fout in het volwassenheidsniveau van je data en analytics functie: het doel van goede dashboards en rapportages vereist nou eenmaal een andere volwassenheid dan geavanceerde Artificial Intelligence toepassingen. Wij zien wel dat het vaak fout gaat bij een té gering volwassenheidsniveau voor de ambities van de organisatie óf een mismatch tussen de volwassenheid van de verschillende stromen. Een voorbeeld hierbij is een organisatie waar veel slimme data professionals werken, maar niet de tools of een goed datalandschap hebben om echt waarde te kunnen toevoegen. Een ander voorbeeld is dat een organisatie een state of the art data landschap neerzet en vervolgens verwacht dat de meest innovatieve oplossingen vanzelf worden opgeleverd. Allemaal wat gechargeerd, maar belangrijk is dat de verschillende stromen op elkaar afgestemd moeten zijn.

WAAR MOET IK BEGINNEN?

Een goede data strategie zorgt ervoor dat de volwassenheid van de analytics functie aansluit op de doelen die met data zijn gesteld. Dat betekent dat er langs de verschillende stromen (data, projecten, tooling, enterprise, analisten, leadership en business) een bepaalde mate van volwassenheid moet zijn, maar wellicht nóg belangrijker is dat al deze stromen met elkaar in lijn zijn.

Een goede eerste stap daarin is om te kijken waar je als organisatie staat voor elk van de stromen. Op basis hiervan kan vervolgens een roadmap worden opgesteld met acties en projecten die ondernomen dienen te worden om elk van de stromen op het gewenste niveau te krijgen. Een zogeheten maturity scan kan hier al zorgen voor veel duidelijkheid.

Zonder goede strategie bestaat het risico dat het blijft bij los samenhangende projecten óf dat het binnen de organisatie aan de verandercapaciteit ontbreekt om de innovatieve data oplossingen écht binnen de organisatie te laten landen.

Sta je voor de uitdaging om een data strategie neer te zetten en duurzaam waarde uit de data te krijgen? Wij helpen je graag verder met de data strategie die past bij jouw organisatie. Samen bepalen wij de koers om doelen te behalen en waarde te creëren!